Ticaret Bakanlığı'nın yayımladığı 2024 Reklam Kurulu Raporu, tüketicileri yanıltan reklamlara yönelik sert önlemleri ortaya koydu. Rapor, ekonomiyi ve tüketici haklarını etkileyen aldatıcı ticari uygulamaların denetimini ele alıyor. Özellikle internette yaygınlaşan "karanlık ticari tasarımlar"a odaklanılıyor. Bu tasarımlar, kullanıcıları istemedikleri yönlere yönlendiren, aldatıcı ve manipülatif uygulamaları kapsıyor. Dijital pazarlardaki artışla birlikte bu tür uygulamaların ticaret üzerindeki olumsuz etkisi tespit edildi ve ağır cezalar uygulandı.

Karanlık Ticari Tasarımlara Vurulan Darbe

Rapor, 2024 yılında "diğer mal ve hizmetler" sektöründe 533 dosyada aykırılık tespit edildiğini ve bunların 345'ine reklam durdurma, 188'ine ise idari para ve durdurma cezası uygulandığını gösteriyor. Bu sektöre toplam 92,4 milyon lira idari para cezası kesildi. Fal, medyum ve yasa dışı bahis reklamları da yasaklananlar arasında yer alıyor. İndirimli satışlar ve yasaklı hizmetler ile ilgili şikayetler de sektördeki aykırı uygulamalar arasında öne çıkıyor. Bu durum, tüketicilerin korunması için güçlü bir denetim mekanizmasının gerekliliğini vurguluyor. Kurulun aldığı önlemler, ticaret alanında daha şeffaf ve güvenilir bir ortamın oluşturulmasına katkıda bulunuyor.

Sağlık ve Gıda Sektöründeki Aykırı Reklamlar

Sağlık sektöründe ise 423 dosya incelendi ve 236 reklama durdurma kararı verildi, 187'sine ise idari para ve durdurma cezası uygulandı. Toplam ceza miktarı 87,8 milyon lira olarak belirlendi. Güzellik salonları reklamları da Kurul tarafından incelenen konular arasında yer alıyor ve 87 dosya değerlendirildi. Gıda sektöründe ise 284 dosya incelendi, bunlardan 253'ü mevzuata aykırı bulundu. Özellikle 100'ü takviye edici gıda reklamlarından oluşuyordu. Gıda sektörüne 38,2 milyon lira idari para cezası kesildi. Bu durum, gıda ve sağlık sektörlerindeki reklamların denetiminin önemini bir kez daha vurguluyor.

Sosyal Medya Reklamlarının Denetimi

Dijitalleşmenin artmasıyla birlikte, sosyal medya reklamları da Kurul'un denetimine tabi tutuldu. 1917 dosya incelendi ve bunların 707'si sosyal medya reklamlarından oluşuyordu. İncelenen reklamların yaklaşık %84'ü Instagram'da yer alırken, Facebook, YouTube, X (eski adıyla Twitter), TikTok ve LinkedIn gibi platformlarda da reklamlar değerlendirildi. Sosyal medya reklamlarına uygulanan cezalar ise, bu mecralarda reklam verenlerin sorumluluklarını yerine getirmelerini sağlamak amacıyla uygulandı. Sosyal medya platformlarının, yasalara uygun reklam yayınlanması konusunda daha dikkatli olmaları ve denetimlere daha fazla iş birliği yapmaları önemlidir.